W numerze pierwszym „Głosu PSB” nie może zabraknąć tradycyjnego podsumowania minionego roku. Rynek budowlany i DIY odgrywa kluczową rolę w gospodarce, mając duży wpływ na rozwój innych sektorów. Przy czym budownictwo jest branżą o podwyższonym ryzyku ze względu na swoją cykliczność i wrażliwość na zmienne warunki koniunkturalne. Zapotrzebowanie na budowę mieszkań sprawia, że sektor ten pozostaje atrakcyjnym obszarem dla inwestorów i przedsiębiorców. Jednak konieczność dostosowania się do nowych trendów i wyzwań stawia przed nimi wiele wyzwań, którym będą musiały sprostać w nadchodzących latach. W Polsce w 2023 roku obserwowaliśmy wzrost cen nieruchomości. Co utrudniało dostęp do nieruchomości zwłaszcza dla młodych ludzi i rodzin. Ponieważ potrzebne są większe nakłady finansowe na ich zakup. Programy wsparcia kredytów hipotecznych np. „Bezpieczny kredyt na 2%” mogą pomóc, ale banki ustalają swoje warunki, co może wpływać na dostępność kredytów zwłaszcza dla budownictwa indywidualnego. Eksperci oceniają, że w 2024 roku należy spodziewać się wzrostu cen materiałów, ze względu na fakt, że wielu producentów działa obecnie na granicy opłacalności, a część firm redukuje zatrudnienie i produkcję. Dodatkowo nadal obserwujemy trwający kryzys materiałowy, który może wpłynąć na dostępność i ceny surowców budowlanych. To wyzwanie dla firm budowlanych, które muszą być bardziej elastyczne z dopasowaniem się do terminów realizacji projektów.
WIELKOŚĆ SIECI I PRZYCHODY GRUPY PSB W 2023 ROKU
Grupa PSB istnieje na rynku od ponad 25 lat i jest wiodącym dystrybutorem materiałów budowlanych i artykułów do domu i ogrodu w Polsce. Zarządza multibrandowymi sieciami placówek dla profesjonalistów – PSB Profi oraz marketami budowlanymi DIY – PSB Mrówka. Działa głównie poza dużymi aglomeracjami. Posiada co najmniej jedną placówkę handlową w 85% powiatów w Polsce. Placówki mają w swojej ofercie od kilku do kilkudziesięciu tys. pozycji asortymentowych, pochodzących od 500 dostawców, którzy są liderami w swoich branżach. Na koniec 2023 r. Grupę PSB tworzyły 403 firmy handlowe, które łącznie dysponowały 286 składami i 77 placówkami PSB Profi oraz 359 sklepami PSB Mrówka. W omawianym okresie do grupy zakupowo-sprzedażowej przystąpiło 11 nowych partnerów, a sieć powiększyła się o 22 placówki. Wg badań rynkowych w 2023 roku dowolną markę Grupy PSB rozpoznawało aż 81% respondentów: markę Grupy PSB – 60% Polaków, sieci sklepów PSB Mrówka – 76%, a placówek PSB Profi – 43%. Przychody łączne firm tworzących sieć za rok 2023 wyniosły 8,5 mld zł, co jest wynikiem mniejszym o ponad 11% od osiągniętych w analogicznym okresie roku ubiegłego. Grupa PSB ma prawie 18% udział w krajowym rynku dystrybucji materiałów budowlanych. Znaczącą cześć zaopatrzenia placówki Grupy realizują przez Centralę firmy – Grupę PSB Handel S.A., której przychody za 2023 r. osiągnęły pułap 3,8 mld zł. Analizując kanały dystrybucji poszczególnych placówek Grupy PSB znacząco lepsza była dynamika w kanale nowoczesnym (sklepy PSB Mówka) niż w kanale tradycyjnym (składy i placówki PSB Profi). W obu kanałach największe spadki miały miejsce w marcu oraz w grudniu. Poza tym, przez cały rok w detalu dynamika sprzedaży utrzymywała się na minimalnie mniejszym poziomie niż w 2022 r. Natomiast w hurcie ożywienie na rynku nastąpiło w okresie od czerwca do października. W ciągu 12 miesięcy 2023 r. vs do analogicznego okresu 2022 r. dynamika wyniosła w kanale nowoczesnym –2,6%, zaś w kanale tradycyjnym –13% – wykres 1 i 2.
DYNAMIKA SPRZEDAŻY I ZMIANY CEN W GRUPACH PRODUKTOWYCH
Grupa PSB Handel S.A. od lat prowadzi analizy trendów zmian cen materiałów budowlano-remontowych, wykres nr 3 obrazuje te zamiany na przestrzeni ostatnich lat, w układzie miesięcznych dynamik rok do roku, wg których widać, że gwałtowne wzrosty cen mamy już za sobą. Drastyczne podwyżki cen miały miejsce w sierpniu 2021 r. i rosły aż do maja 2022 r., osiągając rekordowy pułap 34%. Od tego czasu notowaliśmy spadek wzrostu cen, który we wrześniu 2023 r. osiągną ujemną dynamikę, utrzymującą się przez kolejne cztery miesiące. W grudniu 2023 r. w stosunku do grudnia 2022 r. spadek cen wyniósł 2,6%. Analizując dane za okres styczeń-grudzień 2023 do roku 2022 ich dynamika wyniosła +4%. Oznacza to, że wciąż zauważalny jest wzrost cen, jednak z miesiąca na miesiąc jest on znacznie wolniejszy. Wykres pokazuje wyraźnie jak bardzo rosły ceny materiałów do budowy domów i innych obiektów. Stabilizacja cen w ostatnich miesiącach może sprzyjać podjęciu decyzji o budowie domu przez inwestorów, przy czym koszty zakupu działki czy koszty usług mogą stanowić główną barierę ożywienia na rynku budowlanym. Z kolei wykres nr 4 obrazuje jaka była dynamika sprzedaży i cen w poszczególnych grupach asortymentowych w 2023 roku.
Odnotowano wzrosty sprzedaży w 8 z 20 analizowanych przez centralę PSB grupach produktowych, zaś ceny wzrosły w 17 kategoriach.
Ranking sprzedaży otwiera grupa farby i lakiery, które odnotowały 18% wzrost sprzedaży przy 13% podwyżkach cen.
Wicelider – cement, wapno – zanotował wzrost wyników o 13%, przy 25% wzroście cen. Natomiast grupa motoryzacja uzyskała wynik +10% w cenach +5%. Kolejne pięć kategorii uzyskały wynik dodatni poniżej 7% przy przyroście cen na poziomie ok. 6%. Najniższą dynamikę sprzedaży uzyskała grupa ściany, kominy –29% (ceny +2%) oraz izolacje termiczne –29% (przy spadku cen o 8%).
Najwyższą dynamikę cenową odnotowały produkty z grupy: cement, wapno (+25%), farby, lakiery (+13%) oraz chemia budowlana (+10%). Tymczasem, spadki cen miały miejsce w trzech grupach: dachy, rynny (–3%), izolacje termiczne (–8%) oraz płyty OSB, drewno (–21%).
W 2023 r. ceny produktów hurtowych zwiększyły się o 2,7%, zaś z sektora detalicznego (dom i ogród) o 5,6%.
PODSUMOWANIE ROKU 2023
- W 2023 r. odnotowano wzrost cen materiałów budowlano- remontowych w analizowanych grupach średnio o ponad 4%, gdzie w 2022 r. analogiczny parametr wzrósł o 25% (w stosunku do 2021 r.).
- W ubiegłym roku znacząco lepszy był poziom sprzedaży w kanale nowoczesnym (sklepy PSB Mówka) niż w kanale tradycyjnym (składy i placówki PSB Profi). Ich dynamika wyniosła odpowiednio: w kanale detalicznym –2,6%, zaś w kanale tradycyjnym –13%.
- Według GUS w 2023 r. wydano 241 tys. pozwoleń na mieszkania i jest to o 57 tys. mniej mieszkań niż w analogicznym okresie roku ubiegłego – tj. spadek o 19%. Liczba mieszkań, których budowę rozpoczęto również jest mniejsza niż przed rokiem i wyniosła 189 tys. (minus 11 tys. vs 2022 r.) – co stanowi –6%. Natomiast liczba mieszkań oddanych do użytkowania wyniosła 220 tys., zaś w 2022 r. 238 tys. – tj. mniej o prawie 8%.
- Stopa inflacji rok do roku mierzona wskaźnikiem CPI wyniosła 6,2.
- Głównymi barierami wskazywanymi przez wykonawców były: niedostateczny popyt i koszty zatrudnienia. Natomiast poprawie uległy niepewność ogólnej sytuacji oraz koszty materiałów.
